وضعیت پناهندگان ایرانی در ترکیه

توصیه ی ما به ایرانیان عزیزی که می خواهند از طریق مهاجرت به ترکیه به دنبال پناهندگی در این کشور بروند، این است که پس از مطالعه ی شرایط سخت پناهندگی در این کشور در تصمیم خود تجدید نظر نمایند. برای مهاجرت به ترکیه ، انتخاب دیگر راههای اقامت قانونی در این کشور را به شما پیشنهاد می نماییم.

برای اقامت در ترکیه ، مجوزهای لازم را اخذ نمایید و از پناهندگی در این کشور بپرهیزید. شما می توانید با تمدید اقامت در ترکیه شرایط تابعیت ترکیه را کسب کرده، تابعیت این کشور را به دست آورید.

به عنوان اولین قانون پناهندگی ترکیه، قانون حمایت بین المللی از خارجیان در سال 2013 به تصویب رسید و در سال 2014 به اجرا در آمد. این قانون که با مشورت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، شورای اروپا و دیگر نهادهای جامعه ی مدنی، نوشته شد، نقطه ی عطفی در حمایتهای قانونی از پناهندگان و آوارگان در ترکیه گردید.

نحوه ی تشکیل مدیریت اداره ی مهاجرت استانها درسطح محلی و مدیر کل اداره ی مهاجرت (GİGM) در سطح ملی نیز در این قانون توضیح داده می شود.

در گزارشی که توسط دیده بان حقوق بشر HRW ،در مورد پناهندگان ایرانی ارائه شده، افزایش تعداد پناهندگان ایرانی ، به ویژه از سال 2009 دیده می شود. ولی این پناهندگان در چه شرایطی زندگی می کنند؟

در این گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران ، احمد شهید اظهار داشت که مأموریت دارد با پناهندگان ایرانی در ترکیه مصاحبه انجام دهد؛ او در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل فعالیت می کند.

طبق این گزارش، ایرانیانی که درترکیه به عنوان پناهنده پذیرفته شده اند؛ تأکید می کنند که شرایط زندگی دشوار است. فقدان پروانه کار ، مراحل طولانی پناهندگی ، “پول زمینی” که باید هر سال پرداخت نمایند، عدم دریافت خدمات درمانی مناسب از مهمترین مشکلات پناهجویان به شمار می رود.

بر طبق این گزارش، کسانی که از سال 2009 به ترکیه آمده اند، اجازه زندگی در آنکارا و استانبول را ندارند و شش شهر وجود دارد که پناهندگان اجازه دارند در آنها زندگی کنند. یکی از بزرگترین مراکز اقامت پناهندگان ایرانی، قبل از زمین لرزه وان، این شهر بود. اما تعداد پناهجویان پس از زلزله در این شهر کاهش یافت و شهرهای نوشهر ، کایسری ، نیود ، قونیه و اسکیشهر بیشتر پذیرای پناهجویان گشتند.

وقتی از وضعیت ساکنان اینجا سؤال می شود، آنها می گویند: شرایط زندگی آنها بسیار دشوار است. زیرا آنها نمی توانند حساب بانکی باز کنند. نمی توانند شغل پیدا کنند. اجازه کار ندارند و اینجا هیچ فرصت یادگیری زبان وجود ندارد.

پناهجویان همچنین هر سال به دولت هزینه ای به عنوان ” پول زمین ” می دهند. برای کارت هویت موقت خود نیز پول می دهند. البته این پول مبلغ زیادی نیست و چیزی حدود 100-200 دلارمی باشد، ولی برای پناهجویان بدون مجوز کار و شغل مناسب ، هر پولی به هر حال زیاد است.

بسیاری از پناهجویان ایرانی یا ثروتمند نیستند یا کسانی هستند که می گویند همه چیزشان را برای آمدن به ترکیه هزینه کرده اند. به همین دلیل خاطرنشان می کنند که نداشتن مجوز کار برای آنها یک مشکل بزرگ است.
مشکل دیگر این است که پناهجویان اجازه ترک شهر محل زندگی خود را ندارند.

آنها مجبورند هر هفته به کلانتری بروند و امضا بدهند. بزرگترین ایرادی که در این زمینه وجود دارد این است که افراد دارای مشکلات درمانی و یا با بیماریهای خاص که نیاز به امکانات بهداشتی دارند که در آن شهر وجود ندارد، نمی توانند برای درمان به شهرهای دیگر بروند.

آنها همچنین در مورد طولانی بودن روند پذیرش پناهجویان صحبت می کنند. کسانی که برای اولین بار وارد ترکیه می شوند و به دفتر سازمان ملل مراجعه می کنند، به طور معمول باید برای اولین جلسه تا مدت 2 هفته تاریخ ملاقات تعیین شود ولی این دوره به 8 ماه افزایش یافته است. سپس مراحل تشکیل پرونده آغازمی شود که بنا به اظهارات پناهجویان این دوره خیلی طول می کشد، حتی ممکن است سالها به درازا بیانجامد.

شرایط و محدودیتهای پناهندگان ایرانی در ترکیه

– اقامت موقت: تا زمانی که پرونده ی فرد درخواست کننده ی پناهندگی بررسی و پاسخ داده شود، از سوی اداره ی کل مهاجرت ترکیه مجوز اقامت موقت به این افراد ارائه می شود.

– محل اقامت: پس از معرفی خود به عنوان پناهنده و ارائه ی مدارک برای درخواست پناهندگی، این افراد در شهرهای حاشیه ای که اداره ی مهاجرت تعیین می نماید، مجبور به اقامت هستند و بدون اجازه قادر به ترک این شهر نیستند. باید برای اعلام حضور خود در شهر در هفته بین یک تا سه روز را در محل پلیس و یا اداره مهاجرت در شهر خود حاضر شوند و با اثر انگشت حضور خود را در شهر اعلام کنند.

– مجوز کار: در قانون های مربوط به پناهندگان اجازه ی درخواست مجوز کار برای پناهندگان در نظر گرفته شده است، ولی برای دریافت مجوز کار عملا شرایطی ذکر گردیده که این پناهندگان هرگز موفق به کسب آن نگردند.

از جمله اینکه درخواست مجوز فعالیت برای پناهندگان باید از سوی کارفرمایی که شهروند ترکیه است، انجام شود و قبلا در محل کار خود 5 نفر از شهروندان ترکیه را استخدام کرده باشد و 4 هفته قبل اطلاعیه ی استخدام را منتشر نماید و اگرفردی از شهروندان ترکیه به این اطلاعیه پاسخی نداد، می تواند این پناهجویان را استخدام کند.

– رد درخواست پناهندگی: کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نسبت به صاحبان حق پناهندگی بسیار حساس بوده، پناهندگان واقعی را می پذیرد و اگر فرد واقعا به حمایتهای بین المللی احتیاج نداشته باشد، او را به خاک کشورش باز می گرداند یا درخواست پناهندگی اش را رد می کند.

– محل سکونت: در قانون پناهندگی ترکیه عملا امکان بهره مندی از خانه برای پناهندگان در نظر گرفته نشده و هر فرد خود باید محلی برای زندگی خود مهیا نماید. که باتوجه وضعیت شغلی این افراد، به سختی قادر به تامین خانه برای خود هستند.

با اشاره به موارد بالا می توان به راحتی، شرایط سخت زندگی پناهندگان در ترکیه را درک کرد. برای کسب درآمد نمی توانند کار کنند و مجبورند به کارهای غیر قانونی با درآمدهای بسیار پایین و شرایط سخت رضایت دهند. خانه ای برای زندگی به آنها ارائه نمی شود.

در شهر محل سکونت خود زندانی اند و در آخر ممکن است با رد درخواست پناهندگی و حتی دیپورت به کشور خود مواجه شوند.شهروندان ترکیه نیز دیگر حاضر به پذیرش پناهندگان در این کشور نیستند. در پژوهشی که در سال 2019 شرکت کوندا انجام داد، در طی سه سال میزان پذیرش پناهندگان از سوی شهروندان ترکیه به کمتر از نصف کاهش یافته است.

پناهجویانی که خانواده ها و اقوام آنها در کشورهای اروپایی پناهنده شده اند، شرایط زندگی ، کار، سرپناه و دیگر امکانات خود را برای این پناهجویان شرح می دهند و آنها نیز به مقایسه ی زندگی خود با زندگی اقوامشان در دیگر کشورها می پردازند.

بنابراین این پناهندگان به این نتیجه رسیده اند که اقامت در ترکیه در دراز مدت برای آنها هزینه ی بیشتری خواهد داشت. پس تمام سعی خود را می کنند تا خود را به مرزهای اروپا برسانند.

پناهندگانی که برای عبور از مرز و رسیدن به کشورهای اروپایی به مرزهای ترکیه هجوم آورده اند، بیشتر اهل افغانستان اند. ولی ایرانیان نیز به همراه عراقی ها، سوری ها و پناهندگان دیگر کشورها به فکر فرار از ترکیه و رسیدن به اروپا هستند.