چرا انتخابات ترکیه بر ارزش لیر تاثیرگذار است؟
“لیر ترکیه به سطح بیسابقهای از پایینترین رکورد خود رسیده است”. این جمله را ممکن است این روزها از بسیاری از خبرگزاریها شنیده باشید. همانطور که میدانید انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه برگزار شده که بدلیل رقابت نزدیک دو نامزد انتخاباتی به دور دوم کشیده شد. با این حال بسیاری معتقدند نتیجه این انتخابات قطعاً بر ارزش لیر تاثیرگذار خواهد بود.
حدود 8 روز پیش، لیر ترکیه بازارها را غافلگیر کرد و به پایین ترین حد خود در برابر دلار رسید، در حالی که اوراق سرمایهگذاری دلاری کشور پس از سه روز از انتخابات ثابت مانده است. اکنون هر دلار آمریکا حدود 19 لیر معامله میشود؛ باتوجه به اینکه در سال 2022 ارزش هر دلار آمریکا معادل با 13 لیر بود.
اگرچه هزینه بیمه بدهیهای کشور در برابر ورشکستگی کمی کاهش یافت، اما بازارهای سهام و سهام بانکی در معاملات، ضررهای جدیدی را تحمل کردند. نتایج بیش از انتظار رهبری اردوغان در رأیگیری، باعث نگرانی بازارهایی شده است که به پایان دوره حاکمیت بیش از دو دههای او و سیاستهای اقتصادی غیرمعمول که به آن معروف شدهاند، پایبند بودند.
تصمیم اقتصادی پیش از شروع رای گیری
پیش از انتخابات ریاستجمهوری کشور ترکیه، لیر با نوسانات بیشتری روبرو شد و انتظارات برای کاهش شدید ارزش لیر پس از انتخابات باعث ایجاد فشارهایی بر رجب طیب اردوغان، درباره ضرورت کاهش بیشتر نرخ بهره شده است. با این حال، بانک مرکزی ترکیه تصمیم گرفت نرخ بهره را تغییر ندهد و آن را بر روی 8.5 درصد ثابت نگه دارد.
با توجه به در رأیگیری دوم که در تاریخ 28 مه، اردوغان در برابر رقیب خود کمال قلیچدار اوغلو قرار خواهد گرفت؛ لیر به سطحی بیسابقه 19.8050 دلار سقوط کرد، که باعث شد ضررهای آن از زمان انتخابات به بیش از 1 درصد برسد. در سال 2021، ارزش لیر 44 درصد و در سال 2022، به دلیل سری برشهای نرخ بهره، با وجود تورم بالا که بخشی از استراتژی اقتصادی غیرمعمول اردوغان بود به 30 درصد رسید.
نتیجه سقوط لیر بر اقتصاد ترکیه
چندین روز متوالی از ضررها باعث شد بسیاری از اوراق با تاریخ موثر بیش از 10 سنت زیر نقطه پایانی روز جمعه قرار بگیرند و برخی از آنها در زیر 70 سنت معامله شوند که به طور گسترده توسط تحلیلگران به عنوان حد آستانه برای مناطق نابهنجار در نظر گرفته میشود. شاخص اصلی سهام بانکی ترکیه نیز 3.64 درصد دیگری از ارزش خود از دست داد و در مقایسه با نقطه پایانی قبل از انتخابات، 20.7 درصد کاهش یافت.
همچنین، شاخص کلی بازار سهام به طور کلی در روز، 3.43 درصد پایین تعیین شد. دادههای بانک مرکزی نشان داده است که سرمایهگذاران خارجی در زمان نزدیک به انتخابات، سرمایه خود را در سهام و اوراق بهادار محلی کاهش دادند؛ نگهداری بدهی آنها در هفته به مقدار 31.3 میلیون دلار کاهش یافته و نگهداری سهام آنها نیز به مقدار 135.1 میلیون دلار کاهش پیدا است.
علاوه بر آن با افزایش تقاضا برای ارز در آستانه انتخابات، ذخایر خالص بینالمللی در هفته به سطحی کمتر از 2.33 میلیارد دلار رسید، که این رقم نسبت به 21 سال گذشته بیشترین رکورد کاهش را داشته است، زیرا تقاضا برای ارز خارجی قبل از انتخابات افزایش پیدا کرد. با این حال بانکهای ترکیه به گفته بانکداران، دسترسی به برخی وامهای فردی را محدود کرده و تصمیمات درباره تمدید وامهای شرکتی را تا روز نتایج رای گیری ریاست جمهوری به تعویق انداختهاند.
سرنوشت لیر پس از انتخابات ترکیه
تحلیلگران”جی پی مورگان” (JP Morgan)، یکی از بزرگترین شرکتهای سرمایه گذاری جهان، پیشبینی کردهاند که حتی با اعمال سیاستهای اقتصادی عادیسازی پس از انتخابات ترکیه، ارزش لیر ممکن است به طور قابل توجهی نسبت به سطح فعلی تا ۳۰ درصد در برابر دلار کاهش یابد.
این پیشبینی میتواند نشان دهد که نگرانیهایی درباره پایداری و قدرت ارزش لیر در آینده نزدیک وجود دارد و تأثیری بر روند اقتصادی و مالی کشور ترکیه خواهد داشت. با این حال خطر جدی برای سرمایهگذاران وجود ندارد و طبق گفته اردوغان، تا زمانی که به عنوان رئیس جمهور فعالیت دارد، نرخ بهره را کاهش خواهد داد که منجر به کاهش تورم خواهد شد.
امتیاز خود را ثبت کنید